Tăng huyết áp thai kỳ và những điều mẹ nhất định cần biết

Tăng huyết áp nói chung và tăng huyết áp thai kỳ nói riêng gây ảnh hưởng không nhỏ tới người bệnh. Tăng huyết áp (THA) ở mẹ bầu nếu không phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng tới mẹ và thai nhi.

Khái niệm và các con số biết nói

Định nghĩa tăng huyết áp trong thai kỳ được dựa vào huyết áp tâm thu và/hoặc huyết áp tâm trương (HATT ≥ 140 mmHg  và/hoặc HATTr) ≥ 90 mmHg. THA được phân thành mức độ nhẹ (140-159/90-109 mmHg) hoặc mức độ nặng (≥ 160/110 mmHg).

Theo số liệu thống kê của WHO, mỗi năm có 200 triệu phụ nữ có thai, ½ triệu ca tử vong trong đó có đến 15% liên quan đến tăng huyết áp.

Các thể của tăng huyết áp thai kỳ

Tăng huyết áp mạn tính

THA mạn tính có thể xuất hiện trước khi mẹ mang thai hoặc trước tuần thứ 20 thai kỳ. Nhiều mẹ không biết mình bị THA mạn cho đến khi mẹ được khám tiền sản. Vì vậy, mẹ nên đi khám thường xuyên để được chẩn đoán sớm nhé. Một vài trường hợp THA mạn tính có thể dẫn đến tiền sản giật.

Tăng huyết áp thai kỳ

THA thai kỳ là tình trạng huyết áp cao trong quá trình phát triển thai kỳ. THA này bắt đầu từ tuần 20 thai kỳ. Trong nhiều trường hợp, THA này sẽ tự hết vào sau 12 tuần sau khi mẹ sinh em bé, mà không gây hại cho thai nhi. Tuy nhiên, THA này có thể gây tăng nguy cơ THA trong tương lai. Đôi khi ở thể nặng có thể dẫn đến tiền sản giật, con đẻ ra nhẹ cân.

Tiền sản giật

Đây là thể nặng nhất, nó là THA đột ngột từ tuần 20 của thai kỳ, thường xảy ra trong tam cá nguyệt cuối cùng. Tiền sản giật này có thể gây nguy hiểm cho cả mẹ và con.

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây THA thai kỳ

Nguyên nhân:

  • Lượng máu trong cơ thể mẹ tăng, có thể tăng 45% khi mang thai. Tâm thất trái dày hơn, lớn hơn. 2 điều này có thể làm cho tim làm việc nhiều hơn.
  • Thận tăng giải phóng vasopressin-hormone gây tăng giữ nước.

Yếu tố nguy cơ:

  • Thừa cân, béo phì, lười vận động
  • Hút thuốc, uống rượu
  • Tiền sử gia đình có người bị tăng huyết áp liên quan đến thai kỳ
  • Mang đa thai
  • Trên 35 tuổi
  • Sử dụng biện pháp mang thai nhân tạo như IVF, thụ tinh trong ống nghiệm…
  • Tiểu đường, bệnh tự miễn…

Biến chứng của tăng huyết áp thai kỳ

Các hệ lụy của tăng huyết áp có thể gây cho em bé là:

  • Thai nhi nhẹ cân
  • Nặng hơn là bong nhau thai, sinh non, buộc sinh mổ

2 biến chứng nguy hiểm là: tiền sản giật và hội chứng HELLP

Tiền sản giật

Với các triệu chứng cơ bản: sưng bất thường ở tay, mặt; nhức đầu dai dẳng không hết; thay đổi tầm nhìn; đau bụng trên; khó thở; buồn nôn/nôn sau khi mang thai.

Tiền sản giật có thể gây nguy hiểm cho cả mẹ và bé, với mẹ có thể biến chứng trên não và thận. Mẹ hãy theo dõi sức khỏe, nếu có bất cứ triệu chứng nào ở trên, mẹ nên thông báo ngay với bác sĩ. Và nhớ rằng, hãy đi khám thai thường xuyên.

Hội chứng HELLP

Hội chứng HELLP là viết tắt của các từ sau: hemolysis (tán huyết), elevated liver enzymes (tăng men gan), low platelet count (số lượng tiểu cầu thấp). Triệu chứng bao gồm: buồn nôn/nôn, đau đầu, đau bụng trên.

Điều trị

Điều trị không dùng thuốc:

  • Tăng cường vận động, chế độ ăn uống phù hợp, không để tăng cân quá nhiều
  • Tránh thuốc lá, đồ uống có cồn
  • Hạn chế muối
  • Thư giãn bằng thiền, yoga, đi bộ nhẹ nhàng

Điều trị dùng thuốc

Các loại thuốc được khuyến cáo cho mẹ bao gồm: Methyldopa Labetalol, Nifedipin.

Các loại thuốc KHÔNG được khuyến cáo cho THA thai kỳ gồm:

  • Thuốc ức chế men chuyển ACE
  • Thuốc ức chế renin
  • Thuốc ức chế thụ thể angiotensin

Lời khuyên cho mẹ: Để tránh được tình trạng tăng huyết áp cũng như được phát hiện và điều trị kịp thời, mẹ nên đi khám thai thường xuyên.

Chúc mẹ thai kỳ khỏe mạnh!

Bài viết liên quan
Chia sẻ của mẹ bầu